Şehzade Camii
Şehzade cami, İstanbul'da Fatih ilçesinde Laleli semtinde bulunan ve Mimar Sinan'ın çıraklık eserim olarak nitelendirdiği bir camidir. Aynı zamanda Şehzadebaşı Cami ve Şehzade Mehmet Cami olarak da bilinir. Cami Kanuni Sultan Süleyman tarafından 22 yaşındayken 1543 senesinde ölen oğlu Şehzade Mehmet adına yaptırılmıştır. Caminin yapımı 1543 ve 1548 yılları arasında tamamlanmıştır.
Gösterişli 18,42 metrelik kubbesi olan caminin bu kubbesi 4 tane büyük yarım kubbeye yaslanmaktır. 12 sütunlu 16 kubbeli olan şadırvanı, çift şerefeli olan çift minaresi bulunmaktadır. Medrese, imaret, tabhane ile türbeler caminin bahçesi ve arka sokakta yer alır. Şehzadenin türbesi de çinilerle süslenmiştir. Ortada bulunan sanduka Şehzade Mehmet'e, sağ taraftaki Şehzade Cihangir'e aittir. Solda Hümaşah Sultan'ın, şehzadenin solunda ise Rüstem Paşa'nın türbesi vardır. Öbür şehzadelerin türbeleri ise Vefa tarafında bulunur. Avlunun dışında da Destari Mustafa Paşa'ya ait türbe bulunur.
Şehzade Cami mimari özellikleri nelerdir?
Mimar Sinan'ın en güzel eserlerinden olan ve çıraklık eserim olarak nitelendirdiği bu cami 4 yıl içinde tamamlanmıştır. Mimar Sinan'ın çıraklık eseri dediği Şehzade Cami, kalfalık eseri olarak tanımladığı Süleymaniye Cami, ustalık eserim dediği Edirne'deki Selimiye Cami, onun mimari dehasını ortaya koyan en güzel eserlerdir.
Bu camide Sinan yarım kubbe sorununu ilk kez ele almış ve 4 yarım kubbeli bir yapı oluşturmuştur.
Burada Rönesans dönemi mimarlarının hayallerini inşa etmiştir. Kare plana sahip olan caminin üzeri yarım küre biçiminde büyük bir kubbe ile çevresinde 4 yarım kubbeyle örtülüdür. Dört köşesinde yarım küre ile dört küçük kubbe bulunmaktadır. Kubbelerin hepsi 4 tane büyük fil ayağının üzerine oturmuştur. Mimar Sinan'ın diğer eserlerinde olduğu gibi camide sadeli ve tezyinat bulunmaktadır. Caminin dış avlusunda 6 kapı bulunur. Cümle kapısı duvarının iki tarafında bulunan çift şerefeli olan iki minare caminin en görkemli alanlarından kabul edilir. Mimar Sinan'ın bu caminin mineralerinde kullandığı tezyinat diğer cami mineralerinde görülmez. Yani bunlar emsalsiz denilebilir.
4 yarım kubbeyle desteklenmiş merkezi kubbeyle örtülüdür. Kare içine oturmuş haçvari plan Osmanlı mimarisinde gelişimin en son noktasıdır. Bundan öncekiler Üç Şerefeli Cami'de, Eski Fatih Camisinde ve Mihrimah Sultan Camisinde görülmektedir. Mimar Sinan'ın daha sonra yaptığı camiler daha ileri mimari özellikler arz etse de 17. Yüzyılda bu cami planıyla oldukça beğenilmiştir.
Şehzade Cami'sinin şadırvan avlusuyla cami kitlesi de birbirine eş karedir. Kubbenin çapı 19 metre, zeminden yüksekliği ise 37 metredir. Merkezi kubbede pandatifli kare baldaken oluşturmaktadır. Kubbeyi taşıyan dört tane ayak fazla yer kaplamadığı için, mekân bütünlüğü mükemmel bir şekilde sağlanmıştır. Dışta büyük olan orta kubbenin oturmuş olduğu kare bölümün dört köşesiyle yarım kubbelerin yan taraflarına dört ağırlık kubbesi konmuş ve bu sayede kemerlerin açılmasına engel olunmuştur. Bu sayede camiye kademe şeklinde yükselme sağlanmıştır. Yan galeriler olmadığından, mekânda bütünlük sağlanmıştır. İçeride sadece hünkarla müezzine birer tane küçük mahfil yerleştirilmiştir. Masif duvarlar kullanmak yerine, Osmanlı mimarisinde ilk defa dış mimaride revak kullanılması dikkat çekicidir. Minarelerde çok zarif bezemeyle donatılmıştır.
Şehzade Camisinin avlusunda da 5X5 olarak bölünmüştür. Kubbelerin büyüklüğü ve yüksekliği aynıdır. Avlu Osmanlı mimarisinin en dengeli avluları arasındadır. Merkezdeki sekizgen şadırvan ortalama bir modül kadardır. Bu caminin avlusu Beyazıd Caminin avlusuyla birlikte Osmanlı mimarisinde en dengeli ve güzel olan avlulardır. Mermer olan revak sütunlar 12 tanedir. Bunları örten kubbelerde 16 tanedir. Kısaca Şehzade Cami dışında kullanılan bezemelerle, çok renkliliği vurgulayan özellikleriyle, mineralerindeki bezemelerle eşsiz eserlerden biridir. Mihrabı, minberi ve müezzin mahfili ise mermerden yapılmıştır.
19.01.2024 22:09:40
Şehzade Camii ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
